تاثیرات ساخت مدل های اوریگامی بر کودکان دارای ناتوانی

تعریف عملیاتی اوریگامی

اوریگامی هنر ژاپنی تا کردن کاغذ برای تولید اشکال مختلف است. اولین استفاده ها از این واژه در ادبیات برای تا کردن کاغذ ژاپنی و تقسیم آن به دو، سه یا بخش های بیشتر بوده است. در ابتدا از کاغذهای تا شده فقط برای اسناد رسمی که با اشیا ارزشمند مثل شمشیر همراه بودند یا برای کادو کردن هدایا استفاده می شد.

خدمات توان‌یابی

هر ساله طبق قانون فدرال در آمریکا که با عنوان "قانون آموزش افراد دارای ناتوانی¹"، IDEA شناخته می شود، میلیون ها کودک دارای ناتوانی، خدمات ویژه دریافت می کنند که نیازهای منحصربفرد آنها را پاسخ می دهد. برای نوزادان و خردسالان دارای ناتوانی، خدمات ویژه توسط سیستم مداخلات زودهنگام فراهم می شود. برای کودکان و جوانان در سن مدرسه (سنین 3 تا 21 سال)، آموزش ها و خدمات ویژه توسط سیستم مدرسه فراهم می شود. این خدمات در کمک به کودکان دارای ناتوانی بسیار مهم هستند و می توانند به رشد، یادگیری و موفقیت دانش آموزان در مدرسه و دیگر اجتماعات کمک کنند.

هنردرمانی و آموزش و پرورش استثنایی

هنردرمانی بخشی از خدمات آموزش و پرورش استثنایی تلقی می شود و می تواند نقش مهمی در آموزش و پرورش استثنایی بازی کند چرا که دانش آموزان دارای ناتوانی نیاز به درمان های آموزشی خاص دارند. این دانش آموزان تشویق می شوند که از هنر به عنوان یک رسانه ی منحصربفرد برای ابراز خلاقانه خود و فراتر از قلمروی ابراز معمولی استفاده کنند. این موضوع می تواند به آنها کمک کند تا توانایی های خاص خود را بشناسند. هنردرمانی مثل اوریگامی یک روش کهن برای درمان و بهبود مشکلات است و احساسات منفی را از بین می برد، سطح تحمل استرس را افزایش می دهد و آرامش درونی را متوازن میسازد. هنردرمانی می تواند به افرادی که مشکلات شناختی، روانی و جسمی دارند کمک کند. همچنین می تواند کیفیت زندگی افراد دارای ناتوانی را بهبود بخشد. ¹IDEA می گوید، مدارس باید خدمات و امکانات مورد نیاز دانش آموزان توانیاب را فراهم کنند تا آموزش عمومی رایگان و مناسب تضمین شود. در تمدید مجدد قانون IDEA، برنامه آموزشی شخصی سازی شده² ، اجباری شده است. از سال 2001 با تصویب قانون NCLB³، دپارتمان آموزش آمریکا، از پژوهش های مبتنی بر شواهد در جهت بهبود مداخلات آموزشی و دستاوردهای آکادمیک، استقبال می کند. آموزگاران آموزش استثنایی و آموزش عادی، مسئولیت های بیشتری نسبت به دانش آموزان توانیاب خود دارند. پژوهش های اخیر نشان داده اند که آموزش اوریگامی تاثیر مثبتی بر رشد مهارت های شناختی دارند. در حال حاضر هم امکان و هم اشتیاق بررسی مزیت های آموزشی اوریگامی برای دانش آموزان عادی و توانیاب وجود دارد. اگرچه مطالعات جامع بسیار کمی بر روی برخی اختلالات انجام شده است مثل: اوتیسم، عقب ماندگی ذهنی یا تاخیر شناختی، بیش فعالی و نقص توجه، اختلالات یادگیری، شنوایی، رفتاری، عاطفی، فیزیکی و دیگر اختلالات سلامتی و دانش آموزان با پیش زمینه متفاوت فرهنگی و زبانی.

با توجه به داده های جمعیت شناسی متغیر موجود، تمام مربیان باید با این واقعیت که دانش آموزان متفاوتی از نظر فرهنگی و زبانی در کلاس های درس امروز وجود دارند، روبرو شوند.

جمعیت متفاوت از نظر فرهنگی و زبانی وقتی که زبانی که در خانه یا توسط والدین دانش آموز صحبت می شود با زبان جامعه و مدرسه متفاوت است و/یا فرهنگ خانواده کودک با فرهنگ جامعه ای که در آن زندگی می کند تفاوت دارد.

اوریگامی چگونه آموزش داده می شود؟

هر فرد می تواند با تاکردن کاغذ و بدون استفاده از قیچی و چسب، اشکال متنوع و شگفت انگیزی بسازد. [این تعریف سنتی از اوریگامی است. در برخی از سبک های جدیدتر اوریگامی استفاده از چسب و قیچی بلامانع و در برخی موارد ضروری است.] اوریگامی فعالیتی است که مهارت های شناختی را به چالش می کشد و مرتبط با علاقه و تجربه کودک است. یادگیری اوریگامی نیاز به تمرین دارد. ساده سازی مراحل ساخت راهی موثر در جهت قوی کردن انگیزه های کودکان برای یادگیری اوریگامی است و مدل هایی که به روش نامناسبی ساخته می شوند، مطلوب نیستند. برای آموزش اوریگامی لازم است معلم کاملا آماده باشد، انواع تای کاغذ را بشناسد و بر قسمت های سخت کار مسلط باشد. ممکن است لازم باشد معلم برای بخش های مشکل، از قبل چندین توضیح دقیق آماده کند. گاهی آموزش یک مدل سه برابر تا کردن آن زمان می برد پس باید به زمان توجه شود. یک معلم در کنار آشنا بودن با لغات تخصصی، باید توانایی های دانش آموزان مبتدی، متوسط و پیشرفته را در نظر بگیرد و سختی مدل ها را متناسب با آن انتخاب کند تا جایی که سطح انگیزش حفظ شود و در عین حال باعث ناامیدی نشود. معلم اندازه و نوع کاغذ را طوری انتخاب می کند که به اندازه کافی بزرگ باشد و کودکان با فاصله بیشتر بتوانند ببینند. گاهی در فواصل زیاد تضاد بین سمت سفید کاغذ و سمت رنگی دیده نمی شود. حتی ممکن است معلم قبل از آموزش در کلاس، مدل را به چند نفر آموزش دهد که مشکلات احتمالی آموزش را برطرف کند. مهم است که یک مدل کامل در یک کلاس آموزش داده شود.

در حین آموزش، معلم مدل را معرفی می کند و اطلاعاتی در مورد آن به دانش آموزان می دهد. وی همیشه از ابتدای کار مدل را آموزش می دهد مگر اینکه تمام دانش آموزان با تای پایه⁴ خاص آن مدل آشنا باشند. معلم از طریق آموزش تصویری و کلامی و استفاده از لغات تخصصی اوریگامی هر تا یا تای پایه را توصیف می کند. در اوریگامی لغاتی مثل "این"، "آن"، "اینجا"، لغات مناسب و دارای دقت کافی نیستند. وقتی از یک تا استفاده می کنید نام آن تا را به کار ببرید، جایی که تا شروع و تمام می شود را توصیف کنید و از نقاط مشخص و راهنما برای توصیف دقیق تر استفاده کنید. معلم دانش آموزان را تشویق می کند که پیش از انجام دادن تا، دست او و نحوه تا کردن را کاملا ببینند و توضیحات را گوش دهند. گاهی تدریس دوباره یک حرکت یا تای کاغذ کمک کننده است.

دانش آموزان تشویق می شوند که مدل خود را با همکلاسی کناری به اشتراک بگذارند. کسانی که مهارت بیشتری در تا کردن دارند می توانند با توضیح مدل روی کار خودشان به بقیه کمک کنند. در صورت نیاز معلم شخصا به دانش آموزان کمک می کند که مدل مطلوبی را تا انتها دنبال کرده و بسازند. رضایت دانش آموز از کار خودش موضوع مهمی است. دانش آموزان باید در انجام کار احساس موفقیت کنند. احساس شکست و نا امیدی می تواند منجر به کنار گذاشتن کامل اوریگامی شود.

اوریگامی و انواع ناتوانی ها

همانطور که در جدول زیر دیده می شود اوریگامی تاثیر بسیار خوبی در زمینه های زیر دارد.

تاثیرات فرهنگی و زبانی اوریگامی

اوریگامی دانش آموزان را از جنبه های مختلف به چالش می کشد. این که تصورات و تعصبات خود در مورد ژاپن را با پیدا کردن معنی در آنچه که می سازند مورد سوال قرار دهند. اینکه دیدگاه خود نسبت به زیبایی شناسی را بازبینی کنند و این که توانایی همدلی خود با فرهنگی متفاوت از فرهنگ خودشان را پیدا کنند. از طریق اوریگامی دانش آموزان این فرصت را پیدا می کنند که تفاوت های میان فرهنگ غربی و شرقی را کشف کنند. آنها می توانند دیدگاه های مختلف را جستجو کنند، تفکرات قالبی را به بوته آزمایش بگذارند، آگاهی جهانی را توسعه دهند و تنوع فرهنگی و نژادی را در کلاس خودشان تجلیل کنند.

معلمان در موضوعات مرتبط با تنوع فرهنگی و نژادی با چالش های مختلفی روبرو می شوند. از طرفی محدودیت های برنامه درسی مدرسه وجود دارد و از طرف دیگر نیاز روز افزون به پذیرش و شایستگی اجتماعی. اوریگامی امکان مشارکت در فعالیت های اجتماعی را برای دانش آموزان فراهم می کند. اوریگامی های ساخته شده می تواند نوعی یادآوری تصویری از یک کلاس حمایت کننده باشد. بنابراین اختصاص دادن زمان کافی برای ایجاد یک فضای حمایت کننده در کلاس که در آن دانش آموزان یکدیگر را می پذیرند بخش بسیار مهمی از وظایف معلم است.

شاید اوریگامی یک فعالیت هنری ساده و سرگرم کننده برای کلاس های درس غربی به نظر برسد. اما پیچیدگی های میان فرهنگی اوریگامی چیزی بیش از یک فعالیت ساده است. آموزش اوریگامی شامل تکنیک های تا زدن سنتی همراه با آشنایی با ویژگی های اساسی فرهنگ ژاپنی است مثل صبر، نظم، ترتیب، دقت و هماهنگی در گروه که عموما در فرهنگ آسیایی ها ارزشمند شمرده می شود. زمانی که دانش آموزان تمرین های اوریگامی را انجام می دهند به تدریج برخی از پیچیدگی ها و پیوندهای قوانین زندگی را درک و تجربه می کنند. دانش آموزان تجربه ای واقعی از احساس دستاورد، مهارت و عزت نفس را با انجام اوریگامی به دست می آورند.

خلاصه

اوریگامی می تواند در جهت آموزش مهارت های زندگی و مهارت های آکادمیک به کودکان استفاده شود. مهم است که مزایای اوریگامی و چگونگی تلفیق آن با جنبه های مختلف آموزش و پرورش استثنایی را بدانیم. بدانیم که اوریگامی چگونه تدریس می شود؛ چه ملاحظاتی را باید برای انواع ناتوانی ها در نظر گرفت و تاثیر زبانی و فرهنگی آن چیست.

پانویس

IDEA: The Individuals with Disabilities Education Act
IEP: Individualized Education Program
NCLB: No Child Left Behind Act
Base fold or Basic fold: تای پایه به مجموعه ای از تاهای تکراری گفته می شود که تمام مدل های اوریگامی با یکی از این تاها شروع می شوند.